ABD, “Terörizme Karşı Küresel Savaş” çerçevesinde Afganistan’ı “Kalıcı Özgürlük Operasyonu” ile 7 Ekim 2001’de işgal etti. Taliban ve el Kaide’ye yönelik aktif askeri harekâtlarla sürdürülen bu operasyon 28 Aralık 2014’te sonlandırıldı. Yerini “Özgürlük Operasyonunun Gözcülüğü” operasyonuna bıraktı. Kabil yönetiminin Taliban ve el Kaide’ye karşı desteklenmesini öngören bu operasyon ise 31 Ağustos 2021’de ABD ve müttefiklerinin çekilmesiyle başarısızlıkla sonuçlandı.
‘EN UZUN SAVAŞ’
Terör saldırılarının 20’nci yıldönümü, ABD’nin Afganistan’dan kaotik çekilmesine denk geldi. ABD Başkanı Joe Biden, Afganistan’dan çekilme sırasında yaşanan insanlık dramına karşılık “Bundan daha iyi olamazdı” açıklamasında bulundu. “Amerika’nın en uzun savaşı” olarak adlandırılan ABD’nin Afganistan’ı işgali galibiyetle sonuçlanmadı.
KADIN HAKLARI AĞIR DARBE ALDI
Tahliyelerin merkezi Kabil havalimanı oldu. Ülkeden kaçmak isteyen Afganların ABD uçaklarına tutunurken düşerek hayatını kaybettiği görüntüler ise trajedinin ve Afganistan’daki ABD stratejisinin başarısızlığının adeta sembolü haline geldi. Çekilme tamamlanmadan birkaç gün önce Kabil havalimanına düzenlenen terör saldırısında ölen 13 ABD askeri ve yaklaşık 170 Afgan vatandaşı 11 Eylül’ün son kurbanları oldu. 20 yıl sonra Taliban, Afganistan’ın bu kez neredeyse tamamını ele geçirirken, başta kadın hakları olmak üzere, ülkedeki demokrasi ve insan haklarına dair yaşanan çarpıcı gerileme uluslararası toplumda endişelere yol açtı.
‘Kapsayıcı hükümet’ kurma vaadiyle Afganistan’da işbaşına gelen Taliban, 1996-2001 yılları arasındaki baskıcı rejiminden bir farkı olmadığını ortaya koydu. Şeriat kurallarını esas alan yeni Taliban hükümeti, kadınların 20 yılda elde ettikleri sosyal ve siyasi hakların adeta üzerinden geçti. Kadınların siyasette yer alamayacağını belirten yeni geçici yönetim, yüzlerinin ve vücutlarının görüleceği gerekçesiyle kadınların spor müsabakalarına katılmasını dahi yasakladı.
